Het begon voor ons niet allemaal met Het Ruimtekasteel, een nieuw kinderdagverblijf in Hengelo, maar bij Het Ruimteschip. Het lijkt alsof die twee nauw verwant zijn, maar toch heeft er voor ons een roerige en vooral onzekere tijd tussen die twee kinderopvang-locaties gezeten.
Toen wij in afwachting waren van ons eerste kindje, waren wij heel bewust aan het zoeken naar een kinderdagverblijf dat bij ons paste. Op dat moment hadden wij geen idee hoe het in zijn werk ging, dus het was voor ons vooral een gevoelskwestie op dat moment. Iedereen zou ons van alles wijs kunnen maken, dus we vonden het belangrijk om in ieder geval een paar locaties te bezoeken. We hebben de mooiste nieuwbouw-opvanglocaties gezien en de best voorbereide ‘pitches’ aangehoord. Maar uiteindelijk zijn we bij een kinderopvang uitgekomen, waar in onze ogen het beste verhaal werd gehouden over hoe om te gaan met (jonge) kinderen. Op dat moment waren wij nog geen ouders, dus vanuit de praktijk konden we niet oordelen. Nog niet.
Ik was altijd al, en ben nog steeds, geïnteresseerd in veel dingen. Die interesses laten je veel nadenken over allerhande zaken. Over schoolsystemen, over culturen en cultuurverschillen, over (geo)politiek. Van alles. Waarom hebben we vanaf een jonge leeftijd al strakke tijdschema’s en moeten we een fors deel van onze jonge jaren investeren in onderwerpen die we niet leuk vinden? En belangrijker: waarom mogen we niet volop tijd besteden aan dingen die we leuk vinden en waar we goed in zijn; misschien wel juist omdát we ze leuk vinden? Zo was ik vroeger helemaal weg van gym en buiten spelen, maar ook rekenen kon ik geen genoeg van krijgen.
Veel van de rest kon mij gestolen worden, maar toch moest ik lange tijden stil zitten op mijn stoeltje, luisterend naar dingen die ik niet hoefde te horen. Inmiddels liggen mijn interesses anders en ben ik juist ontzettend geïnteresseerd in geschiedenis en de maatschappij. Nu leer ik het graag, pik ik het daardoor sneller op en beleef ik er plezier aan. Dat had toch anders gekund denk ik dan.
Het is voor volwassenen (schijnbaar) eenvoudiger om allerlei verschillende jonge kinderen als groep in één vaste structuur te plaatsen. Dat geeft houvast, want er zijn regels. Overzicht, want de regels zijn bekend. En gemak, want de regels zijn uitwisselbaar en bekend bij een ieder. Als je dan vraagt waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt, waar dan ook over, is het antwoord vaak: “dat hoort toch zo?” of “zo heb ik dat geleerd!”. Tja, weinig bevredigend in mijn ogen.
“Waarom” is een favoriet woord dat ik plaats bij alles wat ik zie en hoor. Altijd en overal. Om die reden past de Reggio Emilia-visie bij mij. Reggio is een pedagogiek die uitgaat van de talenten en competenties van het jongste kind. Dat past niet, omdat ik graag kopietjes zou willen zien van mijzelf. Het past vooral, omdat ik oprecht denk dat iedereen altijd op zoek zou moeten zijn naar de beste antwoorden bij alle vragen in het leven. Klein en groot. Of het nu gaat om de achtergrond bij Noord-Koreaanse strafkampen in Oost-Rusland of een simpel vraagstuk over het eten met kinderen aan tafel.
Waarom was het ook alweer precies dat een groep zo verschillende kinderen precies even lang aan tafel moet zitten om te eten? Inderdaad, sommige zaken lijken heel normaal en hoewel wij als volwassen mensen hebben geleerd over etiquette, is dat voor de jongste mens vaak onbekend en niet uit te leggen. En door kinderen iets op te leggen dat niet uit te leggen is, maak je ze opstandig en kweek je onbegrip en frustratie.
Antwoorden als “Daarom.” en “Omdat dat zo is.” passen dus totaal niet bij Reggio Emilia en dat spreekt mij erg aan. Ik denk dat de Wereld een stukje beter, een stukje groener en een stukje liever zou zijn geweest als we ons allemaal wat meer zouden afvragen waarom dingen zijn zoals ze zijn en waarom mensen zo reageren, zoals ze reageren.
Na onze zoektocht naar een goed kinderdagverblijf zijn we terechtgekomen bij Het Ruimteschip, één van de kinderdagverblijf-locaties van De Honderd Huizen. Naast Het Ruimteschip in Hengelo had De Honderd Huizen nog enkele locaties, namelijk Het Tweede Huis in Hengelo en De Horizon in Borne. Overal ademde het Reggio Emilia. Niet vanwege de naam, maar vanwege het geloof in het kind, in zijn of haar interesses en talenten en gericht op het aandragen van alles wat mogelijk is om die interesses en talenten te stimuleren. Voor ons een verademing en we hebben in de afgelopen 5 jaren nooit spijt van onze keuze gehad en zien onze kereltjes opgroeien als jonge, zelfbewuste en nieuwsgierige koters.
Door ongelukkige omstandigheden helaas, werd De Honderd Huizen op enig moment overgenomen door een traditionelere, grote organisatie. In beginsel werd gecommuniceerd aan de ouders dat de pedagogiek van Reggio Emilia zou blijven bestaan. Niets bleek minder waar. Langzaamaan kwam er een meer van bovenaf opgelegde structuur. De anti-Reggio aanpak was de organisatie zo’n beetje met de paplepel ingegoten. Het bestuur nam niet de moeite zaken uit te leggen aan haar personeel, zelfs niet aan de managers op de locatie die daardoor ook met frustraties kwamen te zitten. Het uitte zich bijvoorbeeld in het onvermogen zaken voor de locatie geregeld te krijgen. Het gevoel manifesteerde zich daarmee ook door het onbegrip dat ontstond bij de zeer bewuste ouders. Het bleek een match tussen organisatie en ouders die gedoemd was om te mislukken. En dat was volgens mij precies de reden voor de nieuwe eigenaar om in november 2016 de handdoek in de ring te gooien.
Na de aankondiging te gaan stoppen met de locatie Het Tweede Huis, welke al die tijd dezelfde naam had gehouden en waar wij met onze kinderen in die tijd de opvang genoten, waren de meeste ouders met stomheid en vooral boosheid geslagen. Hoe kan het toch dat van alle beloftes de pedagogische werkwijze voort te zetten niets terecht was gekomen? Hoe kan het dat er niets aan werving voor de locatie was gedaan om de ouders, de kinderen en de medewerkers tegemoet te komen. De basis stond er namelijk vanaf de overname en het werd niet gezien. Niets werd gezien. En nu was Reggio Emila voorgoed uit de omgeving verdwenen. Althans..
Direct na de aankondiging omtrent de sluiting van Het Tweede Huis, enkele maanden later, was er intensief contact tussen de ouders die hun kinderen bij Het Tweede Huis hadden ondergebracht. Allen waren op een of andere manier zeer verbonden met de pedagogische visie, de andere kindjes en het personeel dat ook zó ontzettend betrokken was en is, dat het lastig was voor te stellen dat ieder haar eigen weg zou gaan en onze kindjes niet meer samen zouden optrekken. Dat zou een gemis zijn voor onszelf, maar in mijn ogen ook een gemis voor de regio. Na bijna 5 jaar ervaring met het reilen en zeilen op kinderdagverblijven en BSO’s, maar vooral ook het aanhoren van de verhalen en het enthousiasme van medewerkers en mede-ouders, was ik overtuigd: we gaan door!
Eenmaal die knoop doorgehakt, zijn we er dan ook vol voor gegaan! Op zijn Reggio’s: met zijn allen en met open vizier; op onze paarden met harnassen en prinsessenjurken! Via Het Ruimteschip en de visie zoals uitgelegd door Harm Feijer. Met de raket van Het Tweede Huis, door naar Het Ruimtekasteel!
Een nieuwe fase in ons bestaan.
Een nieuwe fase voor iedereen die zich afvraagt waarom de dingen zijn zoals ze zijn.
Een nieuwe fase voor iedereen die liefheeft.
Een nieuwe fase voor iedereen die gewoon wil.
Het Ruimtekasteel is open voor iedereen.
En reken erop: dit is slechts het begin.
~ Kim Hoogenberg